วันศุกร์, 29 มีนาคม 2567

ว่ากันด้วยเรื่องลิขสิทธิ์ตัวละคร Marvel เมื่อ Avengers อาจไม่ใช่ของ MCU

28 ก.ย. 2021
2089

เรื่องราวของลิขสิทธิ์ตัวละครของทาง Marvel จากข่าวที่ตอนนี้ Marvel โดยยื่นฟ้องแสดงความเป็นเจ้าของลิขสิทธิ์ตัวละคร ซึ่งหลายคนอาจจะตกใจว่าเราอาจจะไม่ให้เห็นตัวละคร Avengers ปรากฏใน MCU ไม่ว่าจะเป็น Iron Man, Doctor Strange, Falcon, Black Widow, หรือ Captain Marvel เรื่องราวในประเด็นนี้เป็นอย่างไร หรือมีที่มาที่ไปอย่างไรอัครจะมาเล่าให้ฟังในบทความนี้ครับ

Marvel ถูกทวงคืนลิขสิทธิ์ตัวละคร

เมื่อทายาทนักวาดการ์ตูน นักเขียนการ์ตูนที่เคยทำงานให้กับ Marvel Comics ของมาร์เวลเรียกร้องเรื่องลิขสิทธิ์ตัวละครไม่ว่าจะเป็น Steve Ditko, Gene Colan, Don Heck, และ Don Rico ซึ่งรายชื่อทั้งหมดนี้คือนักเรียนวาดและนักเขียนการ์ตูนที่ล่วงลับไปแล้ว รวมถึง Lawrence D. Lieber ที่ยังมีชีวิตอยู่ ทางทาญาติของคนเหล่านี้ต่างฟ้อง Marvel เพื่อเรียกร้องสิทธิเพื่อที่จะขอคืนลิขสิทธิ์ตัววละคร Marvel นั่นเอง

Marvel ก็ได้ฟ้องกลับไป

แน่นอนครับตัวละครต่างๆที่พวกเข้าข้างต้นได้สร้างสรรค์ไว้นั้นทำเงินให้กับทางมาร์เวลอย่างมหาศาล ดังนั้น Marvel เองก็ต้องทำอะไรสักอย่างนึงเพื่อไม่ให้ตัวละครที่โด่งดังนี้สูญเสียไปจากลิขสิทธิ์ในความครอบครองของ Marvel นั่นเองดังนั้น Marvel ก็พ้องกลับเพื่อหาข้อตกลงและความเป็นธรรมที่ดีที่สุดทั้งสองฝ่าย

รูปแบบการฟ้องร้องในต่างประเทศ

การฟ้องร้องกันในต่างประเทศหรือประเทศที่เจริญแล้ว เขาฟ้องกับเพื่อเรียกร้องความยุติธรรม เขาไม่ได้เอาความบาดหมางมาเป็นที่ตั้งในการฟ้องร้อง ศาลจะไกล่เกลี่ยเพื่อให้ได้ความยุติธรรมและข้อตกลงที่ชัดเจน เหมือนกับกรณีของหนังเรื่อง Black Widow ที่ Scarlett Johansson ฟ้องร้อง Disney+ ที่เอาหนังของเธอมาลงฉายทาง Disney+ พร้อมกับฉายในโรง ทำให้เธอคิดว่ารายได้อาจจะไม่เป็นไปตามเป้า และไม่ยุติธรรมสำหรับเธอ ซึ่งก็ทำให้เกิดบรรทัดฐานใหม่ของการปล่อยหนังฉายในช่วงสถานการณ์โควิดนั่นเอง ซึ่งเมื่อศาลตัดสินเรียบร้อยแล้วพวกเขาก็ยังสามารถมาร่วมงานกันได้อย่างปกตินั่นเอง ซึ่งคนไทยเองต้องเปลี่ยนมุมมองเรื่องการฟ้องร้องใหม่ เพราะจริงๆการฟ้องร้องคือการเอาเหตุผลมาสู้คดีกัน ไม่ใช่เอาเงินมาสู้กันเหมือนอย่างในบ้านเรานั้นเอง

The Copyright Revision Act of 1976

โดยทายาทของนักเขียนการ์ตูนหรือนักวาดการ์ตูนนั้นพวกเขาฟ้องร้องโดยอ้างกฏหมายที่ชื่อว่า The Copyright Revision Act of 1976 ซึ่งเป็นกฏหมายในปี 1976 ที่สามารถให้ทายาทได้รับสิทธิ์ในลิขสิทธิ์ผลงานที่บรรพบุรุษของตนเองได้ทำไว้ได้ แต่จะต้องมีการยื่นเอกสารหรือหนังสือให้กับทางราชการเพื่อขอดูความประสงค์ที่ต้องการรับลิขสิทธิ์นั้นว่ามความเหมาะสมหรือไม่ ซึ่งในเดือนสิงหาคม 64 ที่ผ่านมาทายาทของ Steve Ditko ก็ได้ยื่นหนังสือขอครอบครองลิขสิทธิ์ของ Spider Man กับทาง Marvel มาแล้วเช่นกัน

Marvel อ้างกลับด้วย กฏหมาย Works For Hire

เนื่องจากตัววละครเหล่านี้ถูกสร้างสรรค์ผลงานภายใต้สัญญาจ้างการทำงานหรือ Works For Hire ตัวอย่างเช่นผมเป็นโปรแกรมเมอร์ให้กับบริษัทแห่งนึ่งและพัฒนาโปรแกรมนึ่งให้กับบริษัท โปรแกรมที่ผมคิดขึ้นมาก็ต้องตกเป็นลิขสิทธิ์ของทางบริษัททั้งหมด โดยผมจะได้รับแค่ค่าจ้างในการทำงานเท่านั้นเพื่อเป็นค่าตอบแทนในการทำงานแค่นั่นเอง ซึ่งก็เป็นกรณีเดียวกันกับทางผู้ออกแบบการ์ตูนของทาง Marvel ทั้งหมด เพราะสุดท้ายแล้วตัวการ์ตูนต่างๆก็ต้องตกเป็นลิขสิทธิ์ของทาง Marvel Comics ไปโดยปริยาย

Marvel เคยชนะคดีในลักษณะ Works For Hire มาแล้ว

โดยทายาทของ Jack Kirby ที่เขาได้สร้างสรรค์ตัวละคร X-Men, Thor, หรือ Iron Man เคยฟ้องร้องมาก่อนและทาง Marvel ก็ได้ชนะคดีในกรณี Works For Hire โดยศาลตัดสินว่าตัวละครเหล่านั้นถูกสร้างสรรค์ภายใต้สัญญาจ้างการทำงานนั่นเอง

ซึ่งเรื่องราวในประเด็นนี้จะเป็นอย่างไร เราต้องมาติดตามข่าวกันนะครับว่าจุดจบของการฟ้องร้องนี้จะลงเอยในลักษณะใด โดยถ้าผู้ฟ้องชนะคดีลิขสิทธิ์ของตัวละครอาจจะยังไม่หลุดไปจาก Marvel ซะทีเดียวแต่อาจจะมีการแบ่งส่วนแบ่งรายได้ให้กับทายาทของนักเขียนการ์ตูนพวกนั้น นั่นเอง แต่ถ้าผู้ฟ้องแพ้คดี Marvel ก็จะได้ครอบครองลิขสิทธิ์ตัวละครได้ตามปกติเช่นเดิม

ลิขสิทธิ์ตัวละคร Marvel ในค่ายหนังต่างๆ

ณ ตอนนี้ลิขสิทธิ์ของตัวละคร Marvel อยู่กับค่ายหนังเรื่องไหนบ้าง ซึ่งก็ทำให้หลายคนที่สงสัยว่าทำไมตัวละคนบางตัวของ Marvel จึงไม่สามารถมารวมอยู่ใน MCU นั่นเนื่องจากในสมัยก่อน Marvel ได้ขายลิขสิทธิ์ตัวละครให้กับค่ายหนังต่างๆ เพื่อรักษาเสถียรภาพทางการเงินให้กับบริษัทในสมัยที่เป็นยุคตกต่ำของทาง Marvel นั่นเอง เพราะจักรวาล Marvel นั่นยิ่งใหญ่มากมีตัวละคะเด่นๆดังๆ มากมายซึ่งก็ไม่แปลกที่เราจะเห็น MCU ปล่อยหนังออกมาปีละ 4-5 เรื่องกันเลยทีเดียว

ทำความเข้าใจกับ Marvel กันก่อน

โดย Marvel แบ่งบริษัทออกเป็น 2 ส่วนใหญ่ๆคือ Marvel Comics และ Marvel Entertainment Group. Inc.

โดยทาง Marvel Comics จะดูแลเรื่องหนังสือการ์ตูนทั้งหมด โดยก่อตั้งขึ้นมาตั้งแต่ปี 1939 โดย Martin Goodman โดยช่วงแรกๆที่มีการตั้ง Marvel Comics ขึ้นมาหนังสือการ์ตูนก็ขายไม่ค่อยเท่าไรนัก ทำให้ต้องมรการแบ่งพาร์ทบางส่วนของหนังสือการ์ตูนไปอยู่กับบริษัทที่ชื่อว่า Atlas Comics ที่ตั้งขึ้นในปี 1950 ซึ่งเป็นบริษัทที่จัดจำหน่ายหนังสือการ์ตูนให้กับทาง Marvel Comics โดยเจ้าของคือ Martin Goodman นั่นเอง ซึ่งในขณะนั้น DC Comics ก็กำลังรุ่งเรื่องและเป็นคู่แข่งกับทาง Marvel โดย DC ก็ได้ออกหนังสือการ์ตูนที่เป็นกลุ่ม Super Hero ที่ชื่อว่า The Justice League of America ทำให้ Marvel ต้องหารกลยุทธ์มาแข่งขันโดยได้คิดค้นฮีโร่กลุ่มแรกแนวครอบครัวอย่าง Fantastic Four ขึ้นมาถือว่าเป็นฮีโร่กลุ่มรุ่นบุกเบิกของทาง Marvel เลยก็ว่าได้ กลายเป็นว่าฮีโร่กลุ่ม Fantastic Four สามารถกอบกู้ชื่อเสียงให้กับทาง Marvel และโด่งดังมากสร้างรายได้ให้กับทาง Marvel มากมายส่งผลให้ Marvel ได้สร้างสรรค์ตัวละครอื่นๆ ตามมากมาย

ส่วน Marvel Entertainment Group. Inc. คือบริษัทบันเทิงที่รวมเรื่องราวหลักๆ อย่างหนังและของเล่น และอื่นๆที่เกี่ยวข้องกับความบันเทิงทุกรูปแบบ ซึ่งก็มีบริษัทลูกอย่าง Marvel Studios ที่เกิดขึ้นมาในปี 2009 นั่นเองแต่หนังจากนั่น Walt Disney ก็ตัดสินใจรวบกิจการของทาง Marvel เข้ามาไว้เป็นส่วนหนึ่งของทาง Disney ด้วยมูลค่าการซื้อขายราว 4,000 ล้านดอลลาร์สหรัฐ ปัจจุบัน MCU ก็อยู่ภายใต้การควบคุมของ Disney นั่นเอง

Marvel และพันธมิตรในสมัยก่อน

สมัยก่อน Marvel เคยร่วมพัธมิตรกับ Universal Studio, New Line Cinema, รวมถึง Lionsgate อีกด้วย ใน Marvel Studios ก็ได้สร้างจักรวาลขึ้นมาจากหนัง Iron Man ภาคแรกในปี 2008 และก็เรียก Marvel ในจักรวาลหนังว่า Marvel Cinematic Universe หรือ MCU ที่เรารู้จักกันในทุกวันนี้นั่นเองครับ โดยมีคำถามที่หลายคนถามมาเยอะว่าทำไมตัวละครบางตัวถึงอยู่ใน MCU ได้ไม่นานอย่างเช่น Spider-Man

ลิขสิทธิ์ของ Spider-Man

โดย Spider-Man นั่นเป็นตัวละครที่มีลิขสิทธิ์อยู่กับทาง Sony Pictures ที่สมัยก่อน Marvel ได้ขายตัวละครนี้ให้กับทาง Sony Pictures ในช่วงที่ผลประกอบการของทาง Marvel ตกต่ำมากดังนั้น Marvel จึงต้องขายตัวละครเหล่านี้ให้กับทาง Sony ในเวลานั้น เมื่อจักรวาล Spider-Man ตกอยู่ภายใต้ลิขสิทธิ์ของ Sony ดังนั้นการที่เราได้เห็น Tom Holland มาปรากฏในหนังของ MCU ได้ก็เพราะมีการตกลงทำสัญญากับระหว่าง Marvel Studios และ Sony Pictures นั่นเอง โดยมีการตกลงกันกว่าจะให้ Spider-Man ปรากฏอยู่ในจักรวาล MCU ในหนังกี่เรื่องกี่ตอนก็ว่ากันไป ซึ่งเราได้เห็น Spider-Man ฉบับ Tom Holland จากภาพยนตร์เรื่องแรกก็คือ Captain America : Civil War นั่นเอง ซึ่งในปัจจุบันนี้สัญญาก็จะเริ่มสิ้นสุดลงแล้ว เนื่องจาก Sony ก็ได้ปูทางจักรวาลของจนเองที่เกี่ยวข้องกับ Spider-Man ไว้แล้วไม่ว่าจะเป็นหนังเรื่อง Venom รวมถึงการ์ตูนเอนิเมชั่น Spider-Man into the Spiderverse ที่ทำรายได้มากมาย และหนัง Spider-Man ที่เคยสร้างมาแล้วทั้ง 2 ฉบับ ที่ประสบความสำเร็จอยู่พอสมควร ซึ่งก็อาจจะเป็นไปได้ว่า Sony อาจจะไม่ร่วมเป็นพันธมิตรกับ MCU อีกก็เป็นได้ก็ต้องมาดูกันต่อไปว่าอนาคตของจักรวาล Spider-Man นั่น Sony จะสามารถทำให้มันยิ่งใหญ่ได้มากน้อยเพียงใด

ลิขสิทธิ์ของ Hulk

เดิมทีเจ้าลิขสิทธิ์ของ Hulk คือ Universal Pictures ดังนั้นช่วงแรกที่เราเห็นหนัง The Incredible Hulk ในปี 2008 นั่นคือการร่วมพันธมิตรกันระหว่าง Marvel กับ Universal นั่นเองซึ่งก็ทำให้ Hulk ไม่เคยมีหนังเดียวกับทาง Marvel Studios อีกเลยโดย Hulk ทำได้เพียงไปแจมในหนังเรื่องต่างๆ ของทาง MCU เท่านั้น

ลิขสิทธิ์ของ Blade

Blade เป็นฮีโร่ที่หลายคนอาจจะรู้จักดีที่เกี่ยวข้องกับแวมไพร์ ที่เคยสร้างเป็นหนังมาแล้วกว่า 3 ภาคด้วยกันซึ่งจักรวาล Blade เคยตกอยู่ภายใต้บริษัท New Line Cinema นั่นเอง แต่ตั้งแต่ปี 2013 Blade ได้กลับคืนสู่ Marvel เป็นที่เรียบร้อยรวมถึงตัวละครอย่าง Ghost Rider, The Punisher และ Daredevil ซึ่งเราก็จะได้ยินข่าวว่า Blade จะมีหนังหรือซีรีส์ต่างๆ ที่เกี่ยวข้องกับ Blade และ Daredevil มาให้เราได้ชมใน MCU เร็วๆนี้นั่นเองครับ

ลิขสิทธิ์ของ กลุ่มมนุษย์กลายพันธุ์

ตัวละครกลุ่มของ Mutants หรือมนุษย์กลายพันธุ์ไม่ว่าจะเป็น X-Men, The New Mutants หรือแม้แต่ Fantastic Four ก็อยู่ภายใต้ลิขสิทธิ์อย่าง 20Th Century Fox ซึ่งที่คือสาเหตุที่ทำให้ตัวละคร ที่ผมกล่าวไว้ข้างต้น ไม่สามารถมารวมอยู่ในจักรวาลของ MCU ได้นั้นเอง สังเกตได้จากตัวละคร Wanda กับ Pietro ที่เป็น Scarlet Witch และ Quicksilver ซึ่งเป็นตัวละครที่ทั้ง 2 ค่ายหนังสามารถใช้ร่วมกันได้ โดยในตอนแรก MCU พูดได้ไม่เต็มปากว่า Wanda กับ Pietro คือมนุษย์กลายพันธุ์ MCU ตีความเลี่ยงประเด็นนี้เพื่อไม่ให้ไปข้องเกี่ยวกับ Mutants ของ 20Th Century Fox แต่ภายหลังถ้าเราชมซีรีส์ WandaVision เราก็จะได้เห็น MCU เสนอประเด็นที่ Wanda ที่ยีนส์กลายพันธุ์ในร่างกายตั้งแต่เด็กๆ โดยที่ MCU สามารถเล่นประเด็นมนุษย์กลายพันธุ์กับ Wanda ก็เพราะ บริษัท 20Th Century Fox ถูกซื้อโดย Disney ไปอีกเช่นเคย ส่งผลให้ตัวละคร Marvel ทั้งหมดที่อยู่ภายใต้ 20Th Century Fox กลับคืนสู่ MCU ทั้งหมด ซึ่งเราก็ต้องมาดูกันต่อไปว่า MCU จะดึงตัวละครเหล่านั้นเข้ามาในจักรวาล MCU ในรูปแบบไหน หรือเล่าเรื่องราวของ Mutants อย่างไร ซึ่งก็มีข่าวมาแล้วว่าเราจะได้เห็น Fantastic Four ในหนังของ MCU เร็วๆนี้อีกด้วย ซึ่งก็ได้มีการแย้มแบบโดยแกงกันมาแล้วในซีรีส์ WandaVision ที่นำเอานักแสดงที่เล่นเป็น Quicksilver จากฝั่งทาง 20Th Century Fox เข้ามาเป็นส่วนหนึ่งในซีรีส์เรื่องนี้ด้วยนั่นเอง