วันศุกร์, 29 มีนาคม 2567

ฝรั่งเศสเปิดให้โหลดงานศิลปะนับแสน ‘ฟรี’ รวมภาพเหตุการณ์ยุคสมเด็จพระนารายณ์

พิพิธภัณฑ์ฝรั่งเศสเผยแพร่ไฟล์ดิจิทัลภาพวาด ภาพถ่าย และภาพประกอบหนังสือในอดีต รวมกว่า 1 แสนรูป ให้ผู้สนใจสามารถดาวน์โหลดและนำไปใช้ได้อย่างเสรี โดยมีภาพวาดคณะทูตฝรั่งเศสเข้าเฝ้าสมเด็จพระนารายณ์เมื่อปี 2228 ด้วย

เว็บไซต์ของพิพิธภัณฑ์กรุงปารีสของฝรั่งเศส (Les Musees de la Ville de Paris) เผยแพร่ผลงานศิลปะและภาพถ่ายรวม 150,221 ภาพ พร้อมเปิดให้ผู้ใช้อินเทอร์เน็ตดาวน์โหลดไฟล์ดิจิทัลของภาพทั้งหมดไปใช้งานหรือดัดแปลงได้โดยไม่มีเงื่อนไข เนื่องจากผลงานต้นฉบับทั้งหมดมีอายุเก่าแก่และกลายเป็นสมบัติสาธารณะไปแล้ว (Public Domain หรือ Royalty Free) ผู้ที่นำไฟล์ภาพไปใช้งานจึงไม่จำเป็นจะต้องอ้างอิงแหล่งที่มา และจะไม่ถือว่าละเมิดลิขสิทธิ์แต่อย่างใด

แถลงการณ์ของพิพิธภัณฑ์กรุงปารีสระบุว่า นักวิชาการและนักเรียนนักศึกษาหลายรายเขียนจดหมายมาขออนุญาตใช้ภาพหรือผลงานศิลปะต่างๆ ที่พิพิธภัณฑ์เก็บรักษาต้นฉบับเอาไว้เพื่อประกอบการเรียนรู้ ทางพิพิธภัณฑ์จึงรวมผลงานที่เป็นสมบัติสาธารณะทั้งหมดเอาไว้ด้วยกัน และเปิดให้ผู้สนใจดาวน์โหลดไฟล์ดิจิทัลเพื่อนำไปดัดแปลง ทำซ้ำ หรือใช้งานอื่นๆ ได้อย่างไม่มีเงื่อนไข รวมถึงสามารถใช้ประโยชน์เพื่อการค้าพาณิชย์ได้ด้วย

ผลงานที่เปิดให้ดาวน์โหลดฟรี มีทั้งภาพวาด ภาพเขียน และภาพถ่ายโดยศิลปินหลากหลายเชื้อชาติที่มีชื่อเสียงในประวัติศาสตร์ยุโรป รวมถึงภาพประกอบวรรณกรรมชื่อดังอย่าง Les Miserables และภาพบันทึกเหตุการณ์ที่คณะทูตฝรั่งเศสเข้าเฝ้าสมเด็จพระนารายณ์เมื่อเดือน ต.ค.1685 (พ.ศ.2228)

คณะทูตฝรั่งเศสเข้าเฝ้าพระนารายณ์-anonyme_b.38_xviieme_siecle_1685_reception_de_lambassadeur_francais_par_le_roi_de_siam__698068.jpgนอกจากนี้ยังมีภาพถ่ายโบราณวัตถุที่สำคัญ รวมถึงภาพเหตุการณ์สำคัญในประวัติศาสตร์ของฝรั่งเศสและอีกหลายประเทศในยุโรปอีกด้วย

สมบัติสาธารณะ หรือ CCØ คืออะไร?

สำนักงานพัฒนาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งชาติ หรือ สวทช. กล่าวถึง Public Domain ในเว็บไซต์ nstda ว่า หมายถึง ทรัพยากร สิ่งของ หรือผลงานใดๆ ที่สร้างสรรค์ขึ้น โดยไม่คุ้มครองด้วยกฎหมายลิขสิทธิ์ ไม่มีใครสามารถถือตัวเป็นเจ้าของในผลงานนั้นๆ ได้ และถือเป็นของสาธารณะ ทุกคนสามารถนำเอาไปใช้อย่างไรก็ได้อย่างอิสระเสรี

สมบัติสาธารณะใช้สัญลักษณ์ CCØ เป็นเครื่องหมายบ่งชี้ โดยรวมถึงผลงานที่เคยมีลิขสิทธิ์ แต่เจ้าของผลงานเสียชีวิตไปแล้วเป็นเวลา 50 ปี ตามรายละเอียดพระราชบัญญัติลิขสิทธิ์ พ.ศ. 2537 (ส่วนที่ 4 อายุแห่งการคุ้มครองลิขสิทธิ์ มาตรา 19 – 26) ผลงานนั้นจะถือเป็นของสาธารณชน

ด้วยเหตุนี้ สมบัติสาธารณะจึงไม่มีลิขสิทธิ์ และยังแตกต่างจาก Creative Commons ซึ่งใช้สัญลักษณ์ CC โดยกรณีหลังเป็น ‘สัญญาอนุญาตแบบเปิด’ ชนิดหนึ่ง ที่มีวัตถุประสงค์เพื่อช่วยเอื้อให้มีการใช้ทรัพยากรสื่อเหล่านั้นได้ โดยไม่ต้องขออนุญาต และไม่ถือว่าเป็นการละเมิดลิขสิทธิ์ แต่ผู้ที่นำผลงานไปใช้ต้องปฏิบัติตามเงื่อนไขที่ผู้สร้างสรรค์หรือเจ้าของลิขสิทธิ์ได้กำหนดไว้ 

ไฟล์ดิจิทัลพิพิธภัณฑ์กรุงปารีส-david_jacques-louis_la_mort_de_seneque.jpg

  • ภาพ La Mort de Sénèque ของ ‘ฌากส์ หลุยส์ ดาวิด ผลงานที่วาดขึ้นในปี ค.ศ.1773

ที่มา https://www.voicetv.co.th